Ang Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong ay isa sa mga aspeto na madalas hindi nabibigyang pansin sa madugong mundo ng cockfighting. Sa mga mata ng manonood, ang pokus ay laging nasa tapang ng manok at tensyon ng pustahan. Ngunit sa likod ng bawat panalong manok, may isang taong tahimik at maingat — ang mananare, o sa Ingles, ang gaffer — na siyang tunay na maestro sa likod ng tagumpay.
Ang trabaho ng mananare ay napakahalaga, bagama’t hindi palaging napapansin. Siya ang tagapaghanda ng sandata ng manok — ang tari — at tagasiguro ng kaligtasan at bisa ng bawat atake. Hindi basta tinalian ng blade ang isang manok; ito’y sining, siyensiya, at tradisyon na pinagsanib.
Narito ang Ang Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong
1. Sino ang Mananare?

Ang Mananare o Gaffer ay ang taong responsable sa pagkakabit ng tari sa paa ng manok panabong bago ang laban. Ang Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong ay napakahalaga dahil siya ang nagsisiguro na ang tari ay nakakabit nang tama, matibay, at nasa tamang anggulo upang bigyang bentahe ang manok sa sabungan.
Ang mananare ay ang:
- Nagkakabit ng tari (blade) sa paa ng manok
- Nag-iinspeksyon ng binti at galaw ng panabong
- Naghahanda sa manok pisikal at mental bago ang laban
- Tinitiyak na naayon sa batas at regulasyon ang lahat
- Itinuturing na tagapangalaga ng pamumuhunan ng breeder o may-ari
Parang cornerman sa boxing, pero ang gamit niya ay sinulid, blade, at instinct — hindi gloves o tubig.
2. Ano ang Tari?

Ang tari ay maliit ngunit napakatalim na talim na bakal na kinakabit sa isa sa mga binti ng manok. Ito ang pangunahing armas sa laban at kailangang ikabit nang may sukdulang ingat. Dito pumapasok Ang Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong — isang papel na hindi lang teknikal kundi puno ng pananagutan. Ang gaffer ang responsable sa tamang pagkakabit ng tari, mula sa anggulo, higpit, at balanse. Maliit man ang tari, ang epekto nito sa laban ay malaki, at isang pagkakamali ng mananare ay maaaring magdulot ng pagkatalo ng buong laban.

Mga Uri ng Tari:
- Straight gaff – simple, mabilis umatake
- Bent o curved gaff – mas malalim ang sugat
- Long knife vs. short knife – depende sa format ng laban
- Semi-slash o full-slash – may iba’t ibang epekto sa pagputol
Karaniwan, ang mga beteranong mananare ay may sariling disenyong tari o blade na minana pa sa kanilang ama o lolo.
3. Proseso ng Pagkabit ng Tari

Dito na makikita ang sining at galing ng isang mananare. Ang buong proseso ay may ilang hakbang: una, ang pagtatasa sa hugis ng paa ng manok para matukoy ang tamang anggulo ng tari; ikalawa, ang pagtatali ng tari gamit ang espesyal na sinulid at teknik na hindi gagalaw kahit sa matinding galaw; at ikatlo, ang pagtatapos gamit ang final adjustment upang masiguro ang lethal precision ng bawat strike. Ang lahat ng ito ay ginagawa sa loob lamang ng ilang minuto, kung saan ang bawat segundo ay mahalaga.
a. Pagsusuri ng Binti
- Tinitingnan kung may bukol, pilay, o panghihina
- Sinusubok ang balanse at lakas ng paa
b. Pagpili ng Paa
- Alin ang mas malakas, kaliwa o kanan?
- Posisyon ng tari ay nakaaapekto sa anggulo ng atake
c. Pagpupulupot ng Tari
- Gamit ang sinulid, goma, beeswax, o resin
- Mahigpit pero hindi masyadong masikip; dapat natural pa rin ang galaw ng binti
- Iba’t ibang style ng pagbubuhol depende sa karanasan at bloodline
d. Panghuling Pagsubok
- Pinapa-jump test ang manok
- Tinitingnan kung bumabagal, nadudulas, o may sagabal sa tari
Ang Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong ay hindi lamang nakasalalay sa tamang tali ng tari kundi pati sa bilis ng pagkakabit nito — sa katunayan, ang mga beteranong gaffer ay nakakabit ng tari sa loob lamang ng 60 hanggang 90 segundo, isang patunay ng kanilang husay at kahusayan sa ilalim ng presyon.
4. Sa Sabungan: Teknikal na Tagapayo
Ang Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong ay hindi lamang limitado sa pagkakabit ng tari — siya rin ay nagsisilbing teknikal na tagapayo sa sabungan. Mula sa pagsusuri ng kalaban, pagtingin sa kondisyon ng manok, hanggang sa pagbibigay ng huling payo sa handler, ang mananare ay may mahalagang papel sa tagumpay ng bawat laban.
Sa aktwal na laban:
- Minsan ang mananare rin ang nagdadala ng manok sa gitna
- Handa siyang tumulong kung may aberya sa tari
- Matapos ang laban, siya ang nagtatanggal ng blade, at kung minsan ay nagbibigay ng paunang lunas kung may sugat ang manok
Sa mga major derby, Ang Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong ay kinikilala nang husto — kadalasan ay binibigyan siya ng bahagi sa panalo bilang gantimpala sa kanyang mahusay na trabaho sa pagtatari at paghahanda ng manok.
5. Tradisyon, Pamana, at Mentorship
- Karamihan sa mga mananare ay minana ang kaalaman mula sa magulang o kamag-anak
- May kanya-kanyang signature na style ng pagtali
- Ang mga beterano ay kinikilala at nire-respeto sa mundo ng sabong
- Sa mga probinsya tulad ng Cebu, Iloilo, Batangas, ang mga mananare ay halos tinitingala na parang celebrity
6. Batas at Inspeksyon
Sa opisyal na derby:
- Ang mga tari ay dapat sukat na ayon sa regulasyon
- Dapat ipakita ang pagtali sa harap ng referee at kalaban
- Kung may pandaraya o iligal na tari, pwedeng mabanned o madisqualify ang buong team
7. Epekto ng Mananare sa Resulta ng Laban

Ang tagumpay ng manok sa:
- Pag-landing ng unang palo
- Pag-iwas sa sugat
- Pag-galaw ng mabilis at kontrolado
… ay nakadepende sa pagkakatali at pagkaka-angulo ng tari. Kahit magaling ang manok, kung palpak ang tari, tiyak na talo. Ang Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong ay napakahalaga sa puntong ito — dahil siya ang responsable sa pagsiguro na ang tari ay matalim, balanse, at anggulo nito ay perpekto para sa istilo ng laban ng manok.
Konklusyon:
Ang mananare o gaffer ay hindi lamang tauhan sa likod — siya ay tagapagtagumpay sa larangan ng sabong. Ang Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong ay hindi matatawaran, sapagkat ang kanyang kamay ang tumatahi ng posibilidad ng panalo. Sa mundo kung saan ang isang sugat ay maaaring magpasya ng buhay o kamatayan ng isang panabong, ang tari ng gaffer ay simbolo ng tiwala, tradisyon, at tagumpay.
Magbasa pa:-
FAQ tungkol sa Papel ng Mananare (Gaffer) sa Sabong
1.Sino ang mananare?
Ang mananare ay ang eksperto na kumakabit ng tari sa paa ng manok panabong.
2.Ano ang pangunahing tungkulin ng mananare?
Ikabit ang tari nang tama, matibay, at may anggulo para sa epektibong pag-atake.
3.Bakit mahalaga ang papel ng mananare sa sabong?
Kahit malakas ang manok, kung mali ang kabit ng tari, maaring matalo agad sa laban.
4.Gaano kabilis ikinakabit ang tari?
Karaniwang sa loob ng 60–90 segundo ng laban, dapat nakakabit na ito nang maayos.
5.May gantimpala ba ang mananare?
Oo, sa mga major derby, binibigyan sila ng bahagi sa panalo bilang pagkilala sa kanilang husay.